Ο ΑΝΤΩΝΙΟΣ Δ. ΛΙΓΝΟΣ, γιατρός και Δήμαρχος Ύδρας, ανέλαβε με ακαταπόνητο ζήλο το έργο της ταξινόμησης και μεταγραφής των τεκμηρίων του Αρχείου της Κοινότητας Ύδρας (1708-1865), που είχε ο ίδιος ανακαλύψει σε κελί του Ιερού Ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, θέτοντας συγχρόνως και τις βάσεις για τη δημιουργία Μουσείου και Βιβλιοθήκης στο νησί.
ΤΟ 1952 ο Γκίκας Κουλούρας δώρισε το κτίριο στο Κράτος. Έκτοτε το Ι.Α,Μ.Υ. λειτουργεί ως Δημόσια Υπηρεσία που υπάγεται διοικητικά στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και εποπτεύεται επιστημονικά από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους.
Στα 1972, για κατασκευαστικούς λόγους, κατεδαφίστηκε το αρχικό κτίριο του Ι.Α.Μ.Υ. και στη θέση του οικοδομήθηκε το σημερινό, με την άοκνη φροντίδα του Σεβ. Μητροπολίτου τ. Ύδρας, Σπετσών και Αιγίνης κ.κ. Ιεροθέου. Στους επιβλητικούς του χώρους στεγάζει την πλήρως αναδιοργανωμένη Αρχειακή-Μουσειακή Υπηρεσία και τη Βιβλιοθήκη.Το νέο κτίριο εγκαινιάστηκε επίσημα τον Ιούλιο του 1996 και από τότε λειτουργεί σε καθημερινή βάση για τους ιστορικούς ερευνητές και το κοινό των πολυπληθών επισκεπτών του νησιού.
ΤΑ ΠΑΡΑΞΕΝΑ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΑΡΧΕΙΟΥ ΥΔΡΑΣ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: ΤΑ ΝΕΑ, Πέμπτη 6 Μαΐου 2010 Του Δημήτρη Ν. Μανιάτη
Τα... σπλάγχνα του Ανδρέα Μιαούλη, το πρωτότυπο της Χάρτας του Ρήγα Φεραίου, ασυνήθιστα όπλα και πολλά παράξενα και σημαντικά ευρήματα φιλοξενεί το Ιστορικό ΑρχείοΜουσείο Υδρας
«Μου έτυχε ένας λαχνός: Αρχείο- ΜουσείοΒιβλιοθήκη. Ενας δύσκολος συνδυασμός που ήταν πρόκληση για εμένα», σημειώνει η ακάματη Ντίνα Αδαμοπούλου που τα τελευταία είκοσι χρόνια είναι η προϊσταμένη του Ιστορικού Αρχείου- Μουσείου Υδρας. Ο κόπος που καταβλήθηκε για τη συστηματοποίηση και οργάνωση του Αρχείου και του Μουσείου άξιζε και το καταλαβαίνεις από τα κολακευτικά σχόλια στο βιβλίο των επισκεπτών.
Σήμερα το ιστορικό κομμάτι περιλαμβάνει 18.000 έγγραφα από τις αρχές του 18ου αιώνα έως και τις αρχές του 19ου αιώνα. Τα περισσότερα αφορούν την Ελληνική Επανάσταση αλλά και τη νεώτερη Ιστορία. Το παλιότερο μάλιστα έγγραφο είναι του 1708 και το νεώτερο του 1836. Η Βιβλιοθήκη περιλαμβάνει 12.000 τίτλους βιβλίων, όχι μόνο ιστορικής υφής, αλλά όλων των κατηγοριών όπως λογοτεχνικά. «Υπήρχε μια μαγιά και την αυξήσαμε με δωρεές. Μπορούν και ερευνητές ή διδακτορικοί φοιτητές να εργαστούν πάνω στα αρχεία μας», υπενθυμίζει η Ντίνα Αδαμοπούλου . Στο μουσείο υπάρχει αρχείο Τύπου, όπως όλα τα φύλλα της εφημερίδας «Ο Φίλος του Νόμου» (που εξέδιδε ο γραμματικός της κοινότητας Υδρας Ιωσήφ Κιάπε, την περίοδο της Επανάστασης) και η αντικαποδιστριακή εφημερίδα «Απόλλων» με εκδότη τον Γεώργιο Τερτσέτη. Ακόμη, επιστολές των Μακρυγιάννη («δημιουργούν συγκίνηση αυτά που λέει με τα γνωστά... κολλυβογράμματα», τονίζει η κ. Αδαμοπούλου), Κολοκοτρώνη, Μιαούλη, Καποδίστρια. «Παρέλαβα το κτίριο ύστερα από διακοπή 22 χρόνων, στην ουσία παρέλαβα ένα γιαπί. Το 1972 το κτίριο γκρεμίστηκε και κατασκευαζόταν μέχρι το 1989. Το 1991, το παραλάβαμε. Ολο το περιεχόμενο είχε αποθηκευθεί σε κτίριο του Δήμου Υδρας, τα ευρήματα (κειμήλια, έγγραφα, πίνακες) συντηρήθηκαν ενώ το υλικό αρχειοθετήθηκε.
Κυριολεκτικά, ξεκινήσαμε απ΄ το μηδέν. Το 1996 έγιναν τα εγκαίνια από τον- υπουργό Παιδείας τότε- Γιώργο Παπανδρέου. Το υλικό βέβαια προϋπήρχε από το 1919. Το 1972 ο υδραίος ευεργέτης Γκίκας Κουλούρας έδωσε χρήματα. Το ίδιο και ο Αντώνιος Λιγνός, ο πρώτος διευθυντής του Αρχείου και για πολλά χρόνια δήμαρχος της Υδρας. Επιστημονικά εκείνος συγκέντρωσε πρώτος το υλικό», αναφέρει η κ. Αδαμοπούλου σ΄ έναν χώρο που εκτείνεται σε 1.000 τ.μ. και τρεις ορόφους.
Τα προβλήματα βέβαια δεν λείπουν, όμως μπρος στους θησαυρούς τι είναι ο κόπος; «Λειτουργούμε σε καθημερινή βάση χωρίς μόνιμο προσωπικό. Παρ΄ όλα αυτά κάνουμε συστηματική δουλειά αλλά και δεκάδες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Διοργανώνουμε το Πολιτιστικό Καλοκαίρι Υδρας, κονσέρτα κλασικής μουσικής, συνέδρια και διαλέξεις. Ετησίως φτάσαμε τις παλιές καλές εποχές τους 27.000 επισκέπτες, βάσει εισιτηρίων», συμπληρώνει η κ. Αδαμοπούλου για το Ιστορικό Αρχείο- Μουσείο Υδρας που αποτελεί Περιφερειακή Υπηρεσία των Γενικών Αρχείων του Κράτους (είναι 64 σε όλη τη χώρα) και επιστημονικά εποπτεύεται από τον ίδιο φορέα- με την ιδιαιτερότητα και του μουσείου.
Σπάνια τεκμήρια ιστορίας
| |  Το πρωτότυπο της Χάρτας του Ρήγα Φεραίου του 1753, ένα από τα 12 διεθνώς σωζόμενα αντίτυπα. Πριν από χρόνια σε δημοπρασία είχε τιμή εκκίνησης 90 εκατ. δρχ. «Η ιστορία που το βρήκα έχει ως εξής: Σ΄ ένα αρχοντόσπιτο Υδραίου ήταν κρεμασμένος σε τοίχο. Το σπίτι είχε περιέλθει σε κάποιον που δεν ενδιαφερόταν για τον παλιό ξεθωριασμένο χάρτη. Μια μέρα ήμουν εκεί και κοίταξα το Υπόμνημα του χάρτη. Βρεχόταν, σκονιζόταν. Τον ρώτησα "μπορείτε να μας τον δώσετε;". "Να δω, θα το σκεφτώ", μου απάντησε. Ο ίδιος (δεν ζει πια) με φώναξε κι ένα βράδυ μεταφέραμε με απόλυτη μυστικότητα τον χάρτη στο μουσείο. Το εντυπωσιακό έγγραφο του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄. Με το πατριαρχικό σιγίλιο στέλνονταν τα προνόμια στον Σταυροπηγιακό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου της Υδρας. |
Το κανονάκι του τορπιλοβόλου 11 του Νικολάου Βότση που βύθισε το 1912 μέσα στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης το τουρκικό θωρηκτό Φετίχ Μπουλέντ σε μια αναμέτρηση Δαβίδ- Γολιάθ. Οι χρυσοκέντητες στολές των πρεσβευτών. Η στολή και τα παράσημα του Ιωάννη Πολίτη στη Ρώμη. Ηταν αυτός που μετέφερε το «Οχι» στον Μουσολίνι.
Η Διαθήκη του Ανδρέα Μιαούλη (πέθανε το 1835). Απογράφει και περιγράφει λεπτομερέστατα όλα του τα υπάρχοντα κινητής και ακίνητης περιουσίας. Ακόμη και αντικείμενα όπως χουλιάρια (κουτάλια), πιρούνια και τεντζερέδες. Αφήνει τα πάντα στα παιδιά του αλλά και ένα κτήμα στη δούλη του Αντώνα «διότι με υπηρέτησε και με δούλεψε καλώς». Το υπογράφει ο Δημόσιος Μνήμων (συμβολαιογράφος) Παντελής Πρωτοπαπάς.
Το ομοιοκατάληκτο ποίημα «Ο Μιαούλης εν τη τουρκομάχω Ελλάδι» του Αλέξανδρου Σούτσου που εξυμνεί τον Μιαούλη.
Εντύπωση προκαλεί η επιστολή του Γεωργίου Σαχτούρη και του Μιαούλη προς τον ελληνοδιδάσκαλο Φρειδερίκο Φεισίο.
Οι αρβανίτες ήρωες είχαν στείλει τα παιδιά τους στο εξωτερικό (συγκεκριμένα στο Μόναχο της Βαυαρίας) για να μάθουν γράμματα και τον ευχαριστούν για την ανατροφή των τέκνων τους.
ΠΗΓΕΣ:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου