Η πόλη αρχικά φτιάχτηκε μακριά από την παραλία πάνω από τα βράχια που εξέχουν από τα σημερινά σπίτια και στο μέρος με το όνομα Κιάφα. Αυτή η περίοδος ανάγεται στην τούρκικη κατοχή του 1460 όπου οι Αλβανοί στρατιώτες του Μυστρά, πρόσφυγες στην Ύδρα, ιδρύουν μία από τις πρώτες αποικίες. Μετά από αιώνες, το 1770 και αφού στον ρωσο-τουρκικό πόλεμο οι Οθωμανοί καταστέλλουν μια επανάσταση των Ελλήνων και των Αλβανών, καινούργιες αποικίες ιδρύονται στο νησί από τους πρόσφυγες. Το δε αρχιπέλαγος μαστίζονταν από πειρατές, γεγονός που οδήγησε τους νησιώτες να κατοικούν τις πλέον απρόσιτες περιοχές. Έχοντας επιδοθεί στη συνέχεια στη ναυτική ζωή, περήφανοι και θαρραλέοι, έγιναν κουρσάροι τους οποίους Ρώσσοι, Γάλλοι και Άγγλοι επιστράτευαν συχνά με μικρό κόστος, και καθώς κατέληξαν να δουλεύουν και για δικό τους όφελος , σαν αληθινοί πειρατές έκαναν πότε το ένα και πότε το άλλο.Λοιπόν η αρχική πόλη βρισκόταν ψηλά στην Κιάφα. Μεγάλωσε και πλούτισε. Τα μεγάλα σπίτια που επισκεπτόμαστε δείχνουν την ευχέρεια των 20.000 κατοίκων ενώ τώρα είναι λιγότεροι από 4.000.
Σιγά σιγά οι Υδραίοι άρχισαν να κατεβαίνουν προς την παραλία. Η Κιάφα εγκαταλείφθηκε και τα σπίτια άρχισαν να καταρρέουν. Πάμε λοιπόν να να βρούμε εκείνα τα ερείπια από το μονοπάτι προς τα Καλά Πηγάδια στην είσοδο των οποίων βλέπουμε το εντυπωσιακό αρχοντικό Γκορογιάννη όπου οι απόγονοι οικογένεια Παπαλεωνάρδου κρατάνε σε καλή κατάσταση. Απέναντι να τα δύο πηγάδια λίγο πριν το μονοπάτι που οδηγεί στην Κιάφα, την Νεκρή Πόλη. Το μονοπάτι είναι φτιαγμένο από μεγάλες πέτρες χωμένες κατά τόπους μέσα στον βράχο , στρογγυλεμένες και γυαλιστερές από το πέρασμα των αιώνων. Ορίστε και το καινούργιο σπίτι του Παναγιώτη Ρούσση. Καθόμαστε στην ταράτσα του κάτω από τη σκιά ενός μεγάλου πεύκου και θαυμάζουμε την "εναέρια" θέα της πόλης και του λιμανιού. Και ξαφνικά πίσω από το σπίτι το χάος των ερειπίων αρχίζει, διάσπαρτα με κάκτους , βράχους, συκιές αμυγδαλιές και θάμνους. Μεγάλες εκτάσεις με πέτρες, δρομάκια εξαφανισμένα από κατολισθήσεις, τοξωτές στοές, και γέρικοι τοίχοι όπου ακόμη ξεχωρίζουν πάνω τους κάποιες τοιχογραφίες όπου τα χρώματα είναι πια ξεθωριασμένα από τον ήλιο και τις βροχές. Περικυκλωμένο από κάκτους και συντρίμμια το πολύ παλιό σπίτι του Λεμπέση. Σπρώχνω τα φύλλα μιας πόρτας που καταρρέει προς το εσωτερικό. Μικρές εκκλησίες με τοίχους καλυμμένους με πολύχρωμη μούχλα, και καμπαναριά χρυσωμένα εκπληκτικά από το φως του ήλιου. Όπως η εκκλησία του προφήτη Ηλία, οι Άγιοι Ανάργυροι, η Ευαγγελίστρια, ο Άγιος Θεόδωρος και άλλες. Στο εσωτερικό τους, υπέροχες επίχρυσες εικόνες, ξυλόγλυπτα τέμπλα όπως και οστά εγκαταλελειμμένα. Και προχωρώντας μέσα σ' αυτήν την Πομπηία του 20 ού αιώνα, ανακαλύπτεις σαν λευκά μανιτάρια να ξεπετάγονται καινούργια σπίτι διακοσμημένα με όμορφες πέργκολες πάνω από την πόρτα εισόδου ή στις βεράντες τους. Γελαστοί νοικοκύρηδες σε καλοδέχονται και σε κερνούν πάνω σε δίσκο, καφέ, ούζο, αμύγδαλα, σύκα της μπαρμπαριάς. Πάντα η φιλοξενία στο ελληνικό αρχιπέλαγος είναι γενναιόδωρη, συγκινητική και πολύ ταπεινή.
Ξανακατεβαίνοντας, βλέπουμε τα ερείπια του μεγάλου σπιτιού του Λεβίδη, περιτυχισμένο με ψηλούς τοίχους, κλείνοντας τις μυγδαλιές τις φυτρωμένες εκεί όπου κάποτε υπήρχε το πάτωμα του σπιτιού. Όχι πολύ πιο μακριά, η εκκλησία του Χριστού με τα πρωτόγονα μπαρόκ παράθυρα και πόρτες . Κοιτάξτε επίσης τα οδυνηρά ερείπια το Αγίου Παντελεήμονα όπου μέσω μιας ανοιχτής τρύπας που δημιούργησε η γκρεμισμένη οροφή ο ήλιος κάνει να λαμποκοπούν το εικονοστάσι και τα ξυλόγλυπτα που στέκουν ακόμη.
Κατεβαίνοντας πια προς το λιμάνι, και στην αρχή του μονοπατιού προς τα καλά πηγάδια ένας πωλητής σύκων διαλαλεί την πραμάτεια του. Τα έχω δοκιμάσει και τα συνιστώ ανεπιφύλακτα γιατί είναι διάσημα στην Ύδρα. Απόδειξη αποτελεί η απάντηση που έδωσε ο ναύαρχος Κριεζής στην βασίλισσα Αμαλία, η οποία επιθυμούσε να μάθει ποια προϊόντα παρήγαγε το νησί. - Μεγαλειότατη το νησί παράγει ναυάρχους, ικανούς πρωθυπουργούς και σύκα της Μπαρμπαριάς.
Ο δρόμος αυτός είναι στην κυριολεξία η κοίτη μιας στενής ρεματιάς πάνω από πλαγιές με πολύ κοντινή απόσταση γεμάτες βράχους στην κορυφή σε χρωματισμούς γκρίζους, ώχρας, σκουριάς απόλυτα εναρμονισμένους με το πράσινο των θάμνων όπως αναβλύζουν μέσα από τις ρωγμές των πετρωμάτων. Τα σπίτια πάνω από τη ρεματιά , με τοίχους και ταράτσες εκτυφλωτικά λευκές , αντικατοπτρίζοντας το φως του ήλιου και κάνοντας το μάτι να μη μπορεί να κοιτάξει. Στα ελληνικά νησιά οι νοικοκυρές ακατάπαυστα ασβεστώνουν ότι πιάνει η βούρτσα τους μέχρι τα βράχια. Τα αμέτρητα στρώματα του ασβέστη καλύπτουν τις επιφάνειες με μια πατίνα που στρογγυλοποιεί τις άκρες και φράζει κάθε ρωγμή και ατέλεια. Μέσα σε αυτή την λευκότητα οι σκιές απλώνουν ένα πέπλο γαλαζωπό, τόσο φίνο που θα το έλεγε κανείς βαμμένο από πινέλο βουτηγμένο σε υλικό φτιαγμένο από ουρανό. Και κάθε σπίτι έχει τις ανθισμένες του αυλές, γεμάτες γιασεμί, γαρδένιες , αρώματα που γεμίζουν τον αέρα.
Στα παραπέτα μικρών γεφυριών της ρεματιάς , ερχόμενες από τα καλά πηγάδια και φορτωμένες με βαριές κανάτες, ξεκουράζονται γυναίκες κάνοντας την κουβέντα τους. Τα καλά πηγάδια , δύο μεγάλα πηγάδια , δίπλα - δίπλα πάνω σε ένα ίσιωμα , περικυκλωμένα από σπίτια και σκιασμένα από τεράστιες μουριές. Εδώ μαζεύονται άντρες, γυναίκες, ζώα. Γεμίζουν με νερό τα μαύρα "τουλούμια" δερμάτινους ασκούς, τους οποίους στη συνέχεια δένουν στις σέλες των ζώων τους για να μεταφέρουν το πολύτιμο αυτό υγρό και συχνά σπάνιο, στα σπίτια της πόλης. Έτσι λοιπόν κατά την διάρκεια της ημέρας υπάρχει ένα συνεχές πήγαινε- έλα σ' αυτόν τον γραφικό δρόμο που τόσο πολύ εμπνέει και τους ζωγράφους.
Κοντά στα καλά πηγάδια το χαρούμενο και πεντακάθαρο σπίτι της Σοφίας Μαυραγάνη με φιλοξενεί στην Ύδρα. Δίπλα μένουν οι Μερτζάνη και απέναντι κι άλλοι που γρήγορα μαθαίνονται. Για ένα μήνα όλοι αυτοί θα είναι υπεύθυνοι για να καταστήσουν εύκολη και ευχάριστη την παραμονή μου στο νησί και για να πάρω μαζί μου τα πιο καθάρια αναμνηστικά της ψυχής τους.
ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ HYDRA SPETSAE PSARA PAR F. PERILLA 1950
AΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΜΠΑΜΠΗ ΜΩΡΕΣ
ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΑΛΛΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ, ΣΟΦΙΑ ΜΩΡΕΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου