Τρίτη 12 Ιουλίου 2011

ΤΑΡΣΑΝΑΔΕΣ

Το Καρνάγιο Ταρσανάς του Καλαφάτη στο Μαντράκι

Το κτήμα αυτό, μαζί με το εκκλησάκι (Αη -Νικόλας) και το σπιτάκι το είχε αγοράσει το 1840 ο γέρο Ραφαλιάς Χρήστου και όλα τα μέλη της οικογένειάς του δουλεύανε στο καλαφάτισμα των καϊκιών.  Τόσο δε, περίφημος υπήρξε στην τέχνη του καλαφατίσματος ο γέρο Ραφαλιάς, που στο τέλος έχασε το επώνυμο του Χρήστου και πήρε αυτό το όνομα της δουλειάς του, δηλαδή του καλαφάτη.  Το όνομα δε αυτό Καλαφάτης παρέμεινε σε όλους τους απογόνους του και υπάρχει μέχρι σήμερα και μάλιστα εν αφθονία.
Αυτός ο Ραφαλιάς Χρήστου πέθανε σε ηλικία 107 ετών και ο τελευταίος απόγονός του, ιδιοκτήτης του Καρνάγιου αυτού, που πολλοί από μας γνωρίσαμε, ήταν ο κυρ Μιχαλάκης Καλαφάτης, ο οποίος πέθανε το 1967.

Τα λεμβουργεία στην Παραλία

Παλιά, στην Παραλία πριν γίνει η προκυμαία, αρχές του αιώνα και μετά στο μικρό μώλο, στις αποθήκες και έξω από το αρχοντικό του Φραντζέσκου Βούλγαρη (Μύρικλη), έξω από το σπίτι του Ντούσκου, στου Δρίβα, στο Αυλάκι, αλλά και πολλές φορές μέσα στην πόλη, όπως παραδείγματος χάριν, στην λάκκα του Αη- Γιώργη, οι Υδραίοι ξυλοναυπηγοί σκαρώνανε παντού όμορφα καΐκια και βάρκες ονομαστές.

Οι Υδραίοι ξυλοναυπηγοι

Ο πρώτος Υδραίος αυτοδίδακτος ναυπηγός υπήρξε ο Σακελλάριος το 1657.  Μετά, το 1715, οι Υδραίοι ναυπηγούσαν μεγάλα καράβια από 10 τόνους και αργότερα μέχρι και 50 τόνους.  Όμως, από το 1750 κι ύστερα σκαρώνονταν στην Ύδρα πολύ μεγάλα (για την εποχή) καράβια, από 250 μέχρι και 500 τόνων.  Οι Υδραίοι ξυλοναυπηγοί ( στον αιώνα μας ) όσους κατάφερα από αφηγήσεις παλιών συμπατριωτών μου, να καταγράψω, είναι οι ακόλουθοι:
Καλαφάτηδες (Ραφαλιας, Νικόλας, Γιώργης κλπ) , Αντρέας Μπίκος, Νικόλαος Μπίκος, Δημήτριος Μπίκος, Αντρέας Μπίκος, Σάββας Μπίκος, Παναγιώτης Μαργκούνης, Αντρέας Σπηλάνης, Σταμάτης Δρίβας, Θανάσης Δρίβας, Θανάσης Μπούχλας, Χριστόφιλος Γρυπαίος, Σταύρος Βάρκας, Παντελής Παρίσης, Νίκος Μπουρουντούς, Δικαίος Κουζάκος, Κυριάκος Μπίκος, Θεόδωρος Βροντίσης , Ηλίας Λάσκαρης, Γιάννης Μουντζούρης, Παναγιώτης Παπουτσής, Μήτσος Κάβουρας, Φίλιππας Κολοδήμος, Λευτέρης Γρυπαίος, 

Τώρα, ο πύργος του Μιαούλη, το μακρινάρι, το Καρνάγιο του Μπίκου στο Μαντράκι, έχουν μετατραπεί σε τουριστικές εγκαταστάσεις και πήραν το όνομα Μίρα Μάρε.
Και το άλλο Καρνάγιο του Καλαφάτη στο Μαντράκι παραμένει ακόμη όπως ήταν με τη διαφορά ότι υπολειτουργεί.
Το ένα τμήμα του, προς το σπιτάκι, χρόνια τώρα το δούλευε ο παλιός Υδραίος σφουγγαράς Καπετάν Γιώργης Λιμνιώτης και συνεχίζει τη δουλειά, μικροεπισκευές, καθαρισμούς, φύλαξη σκαφών, ο  Ντίνος Κρητικός.
Το άλλο τμήμα του το νότιο προς τον Αη -Νικόλα, το δουλεύει ακόμα συστηματικά ο ξυλοναυπηγός μας μαστρο Λευτέρης Γρυπαίος.
Τα δε λεμβουργεία στην παραλία εξαφανίστηκαν παντελώς και με την εισροή του τουρισμού στο νησί γίνανε όλα καταστήματα και κέντρα διασκέδασης.
Δεν έχει μείνει κανένα παρά μόνο εκείνο του Χρήστου Βλάχου στο αυλάκι που κάπου κάπου σκαρώνει καμιά βάρκα κι αυτό του Γιώργου Πετρολέκα, που κι αυτός ακόμα ασχολείται με την παλιά εκείνη τέχνη.


Η Ύδρα διέθετε μέχρι τα τελευταία χρόνια δύο ξυλοναυπηγεία, που σήμερα πλέον υπολειτουργούν. Το ναυπηγείο του Λευτέρη Γρυπαίου, στο Μανδράκι, αποτελεί οικογενειακή επιχείρηση, ιδρυμένη στις αρχές του 20ού αιώνα. Αποτελείται από δύο μικρά κτίσματα, στα οποία είναι εγκατεστημένος ο μηχανολογικός εξοπλισμός και από υπαίθριες εγκαταστάσεις στην ακτή. Ο Λευτέρης Γρυπαίος γεννήθηκε το 1932. Ο πατέρας και ο παππούς του ήταν και αυτοί ναυπηγοί, ενώ ο ίδιος από μικρό παιδί εξοικειώθηκε με την ξυλοναυπηγική. Μέχρι το 1991 έφτιαχναν διάφορα είδη ξύλινων σκαφών, ενώ παλιότερα κατασκεύαζαν κυρίως σπογγαλιευτικά και αλιευτικά σκάφη. Σταδιακά όμως οι κατασκευές μειώνονταν, ώσπου σταμάτησαν τελείως. Σήμερα πλέον ασχολείται μόνο με μικροεπισκευές και συντηρήσεις ξύλινων σκαφών. Πρόκειται για εργασία που τον απασχολεί περιοδικά και για μικρό χρονικό διάστημα. Κυρίως ασχολείται με κατασκευές μοντέλων σκαφών, που αναπαριστούν με ακρίβεια διάφορους παραδοσιακούς τύπους με τις υδραίικες παραλλαγές τους. Διαθέτει ειδικό εξοπλισμό για τις μικροκατασκευές, ο οποίος αποτελείται από μικρά ηλεκτροκίνητα μηχανήματα (πλάνη, τρυπάνι, τριβείο) και διάφορα εργαλεία χειρός[ - ]

ΠΗΓΕΣ : Από την εφημερίδα Η Ύδρα μας, 1989, από το αρχείο του Μπάμπη Μωρές.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

metamarks