Πέμπτη 5 Ιανουαρίου 2012

5 Ιανουρίου 1913, η Ναυμαχία της Λήμνου


 Η ναυμαχία της Λήμνου, στις 5/18 Ιανουαρίου 1913, ήταν η δεύτερη από τις δύο μεγάλες μάχες μεταξύ του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού και του Οθωμανικού Στόλου κατά τον Α' Βαλκανικό Πόλεμο και πραγματοποιήθηκε στην περιοχή της νήσου Λήμνου. 
 
Περί το τέλος Δεκεμβρίου του 1912, παρατηρήθηκαν συχνές εμφανίσεις πλοίων του τουρκικού στόλου στην προ των Δαρδανελίων θάλασσα. Οι εμφανίσεις αυτές ενίσχυσαν την υπόνοια ότι ο εχθρικός στόλος θα δοκίμαζε για άλλη μια φορά την τύχη των όπλων (μετά από τη Ναυμαχία της Έλλης). Πράγματι, τη νύχτα της 4ης Ιανουαρίου 1913 ο Αρχηγός του τουρκικού στόλου πλοίαρχος Ταχίρ επιβιβάσθηκε στο Medjidieh και επιχείρησε αναγνώριση της προ των Δαρδανελίων θάλασσας. Στη συνέχεια επιβιβάσθηκε στη ναυαρχίδα «Χαϊρεδδίν Βαρβαρόσσα», από όπου επικεφαλής ολοκλήρου του τουρκικού στόλου κατευθύνεται με όλη την ταχύτητα προς το ελληνικό ορμητήριο του Μούδρου. Η έξοδος έγινε έγκαιρα αντιληπτή από το ανιχνευτικό Λέων που ειδοποίησε σχετικά το ναύαρχο Κουντουριώτη. Ο Αρχηγός του ελληνικού στόλου, αφού ετοιμάσθηκε αμέσως για να αποπλεύσει, έστειλε προς τον ελληνικό στόλο το ακόλουθο σήμα:


«Ο ναύαρχος εύχεται την καλήν ημέραν εις τα γενναία επιτελεία και τα πληρώματα».

   Έτσι απέπλευσε επικεφαλής του Ελληνικού στόλου, που τον συγκροτούσαν το εύδρομο μάχης «Αβέρωφ» ναυαρχίδα, τα θωρηκτά «Σπέτσαι» αρχηγίδα του μοιράρχου Π. Γκίνη, «Ύδρα» και «Ψαρά» και 6-7 αντιτορπιλικά. Την ώρα που ο ελληνικός στόλος εγκατέλειπε το Μούδρο, εμφανίζεται σε απόσταση 15 περίπου μιλίων ο τουρκικός στόλος του Ραμίζ Μπέη που τον συγκροτούσαν τα θωρηκτά «Χαϊρεδδίν Βαρβαρόσσα», «Τουργούτ-Ρέϊς» και «Μεσουδιέ» το εύδρομο «Μετζητιέ» και 8 άλλα ελαφρά σκάφη. Ο ελληνικός στόλος στράφηκε αρχικά προς τα αριστερά για να προσεγγίσει τον τουρκικό και στη συνέχεια δεξιά για να αποφύγει χειρισμούς του τουρκικού στόλου. Ώρα 11:35 ο τουρκικός στόλος άρχισε να βάλει με τα πυροβόλα του εναντίον των ελληνικών πλοίων από απόσταση 8.400 μέτρων. Ο ελληνικός απάντησε αμέσως. Το πυροβολικό του Ελληνικού στόλου βάλει με καταιγιστικά πυρά εναντίον των τουρκικών πλοίων. Ώρα 11:55 στο Barbarossa διακρίνονται πυρκαϊές και το «Μεσουδιέ» που πλήγηκε από τα θωρηκτά «Ψαρά» και «Ύδρα», εξέρχεται από τη γραμμή με καπνούς πυρκαϊάς. 

Το θωρηκτό Barbarossa έχει πληγεί και πάλι σοβαρά. Μία "γουρούνα" (οβίδα 270 χιλιοστών) έπληξε τον ιστό του, καταρίπτοντας την ιστορική σημαία του Χαριεντίν Βαρβαρόσα, γεγονός που καταρράκωσε το ηθικό των Τούρκων. Ο τουρκικός στόλος που βρισκόταν σε μια τέτοια δυσχερή κατάσταση στρέφει αριστερά με κατεύθυνση τα Δαρδανέλια, οπότε ο ναύαρχος Κουντουριώτης διατάσσει τον Ελληνικό στόλο να στραφεί προς καταδίωξη του εχθρού, που έπλεε προς τα στενά με μεγάλη αταξία. To Αβέρωφ με ταχύτητα 20 μιλίων καταδιώκει τον τουρκικό στόλο, τα πυροβόλα του στρέφονται κατά του θωρηκτού «Τουργούτ» που βρίσκεται στην ουρά του τουρκικού στόλου. Το πλήττει καίρια. Το «Τουργούτ» αρχίζει να γέρνει. Έτσι ο τουρκικός στόλος, ηττημένος κατέφυγε στα Δαρδανέλια. Ο Ελληνικός στόλος είχε έναν και μοναδικό τραυματία και ασήμαντες ζημιές στο κατάστρωμα του «Αβέρωφ». Αντίθετα ο τουρκικός στόλος είχε πολλούς νεκρούς και τραυματίες και πολλές ζημιές στα πλοία του, στο πυροβολικό και τον εξοπλισμό του. Και κατά τη ναυμαχία αυτή αποδείχθηκε η ηθική υπεροχή του Αρχηγού του Επιτελείου, των Πληρωμάτων και η δεξιότητα των χειρισμών του «Αβέρωφ» με Κυβερνήτη και Αρχιεπιστολέα του στόλου τον πλοίαρχο Σοφοκλή Δούσμανη, καθώς επίσης η μεγάλη ταχύτητα του πλοίου και η αποτελεσματικότητα των πυροβόλων του Αβέρωφ. 
 Ο απολογισμός της μάχης για τους Οθωμανούς ήταν τραγικός. Εκατόν ενενήντα νεκροί, πολλαπλάσιοι τραυματίες και βαριές ζημιές σε τρία πλοία, το "Μπαρμπαρόσα", το "Τουργκούτ Ρέις", και το "Μεσουδιέ". Ο ελληνικός στόλος είχε μόλις τρεις τραυματίες και μικρές ζημιές. Ο τουρκικός στόλος δεν βγήκε από τα στενά του Ελλησπόντου για πολλά χρόνια και η Τουρκία κυρήσσει ημέρα πένθους αφού υπογράφει ταπεινωτική συνθήκη ειρήνης με την Ελλάδα. Το μεγαλύτερο όφελος της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο είναι η απαγόρευση μεταφοράς της 8ης τουρκικής Στρατιάς από τη Δαμασκό της Συρίας στη Μακεδονία, που άμα είχε συμβεί ίσως να αποτελούσε το γεγονός που θα άλλαζε τις ισσοροπίες στα Βαλκάνια καθώς η Στρατιά αυτή αριθμούσε 180.000 καλά εξοπλισμένους και εκπαιδευμένους άντρες!

Η νίκη στη ναυμαχία της Λήμνου έδωσε την ευκαιρία στον ελληνικό στρατό να ελευθερώσει τα Ιωαννινα, τη Θεσσαλονίκη καθώς και ολόκληρη την Ήπειρο αλλά και τη πατρίδα του Μεγαλέξανδρου Μακεδονία!


“Ο “Αβέρωφ” εξακολουθεί μόνος διώκων τα εχθρικά σκάφη, βάλλων πάντοτε δι’ ομοβροντιών πότε εκ της μιας και πότε εκ της άλλης πλευράς… Τοιουτοτρόπως η πλεύσις του “Αβέρωφ” σχηματίζει είδος μαιάνδρου και είναι έξοχον το θέαμα, αλλά και πολύ σπάνιον συνάμα, αν όχι μοναδικόν εις την ναυτικήν Ιστορίαν, να βλέπη τις δηλ. ολόκληρον στόλον, εκ πολλών αποτελούμενων σκαφών, να φεύγη καταδιωκόμενος υφ’ ενός μόνον πλοίου, και τούτου ουχί ανωτέρου (κατωτέρου μάλιστα) κατά την επιθετικήν δύναμιν των αντιπάλων του… Ο “Αβέρωφ” κατά τη διάρκειαν όλης της διώξεως ταύτης μου έκαμνε την εντύπωσιν μανδροσκύλου, γαυγίζοντος διαρκώς και τρέχοντος πότε μεν προς τα εδώ, πότε δε προς τα εκεί, διά να αναγκάση τα πρόβατα του κοπαδιού να εισέλθουν εις την στάνην…”

ΣΟΦΟΚΛΗΣ ΔΟΥΣΜΑΝΗΣ “ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ ΤΟΥ ΚΥΒΕΡΝΗΤΟΥ ΤΟΥ Γ. ΑΒΕΡΩΦ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ ΤΟΥ 1912-13″
από την “ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ”
του ΣΠΥΡΟΥ ΜΑΡΚΕΖΙΝΗ




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

metamarks