Γεννήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου του 1911 στο Κονέκτικατ των ΗΠΑ, το 8ο παιδί ενός κουρέα και απόγονος Ρωσο-εβραίων εμιγκρέδων πέρασε από το Χάρλεμ, τη Νέα Υόρκη, το Χόλιγουντ, απ’ όπου εκδιώχθηκε στη σκοτεινή εποχή του μακαρθισμού, για να καταλήξει το Παρίσι, το Λονδίνο, αφήνοντας στο διάβα του δείγματα της τέχνης του στη σκηνοθεσία, τόσο μέσω του θεάτρου όσο και του κινηματογράφου. Σε συνέντευξή του είχε δηλώσει "ξεκίνησα από το θέατρο και λόγω του θεάτρου είχα αρχίσει από νωρίς να σέβομαι και να αγαπώ την Ελλάδα ". Παντρεύτηκε το 1966 τη Μελίνα Μερκούρη, και υιοθέτησε τόσο την υπηκοότητα του Έλληνα όσο και το όραμα της συντρόφου του για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα. Μαζί με την Μελίνα γύρισε τις ταινίες "Ποτέ την Κυριακή" -την πρώτη ταινία που έκανε στην Ελλάδα το 1960-, "Τοπκαπί" και "Φαίδρα". Βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ των Καννών για την ταινία "Ριφιφί", ένα από τα σημαντικότερα κινηματογραφικά φιλμ νουάρ της παγκόσμιας κινηματογραφίας. Αφότου ο θάνατος τον χώρισε από τη σύντροφο της ζωής του, δημιούργησε στη μνήμη της το Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη με στόχο την προώθηση της δημιουργίας του νέου Μουσείου της Ακρόπολης και την προβολή του ελληνικού πολιτισμού. Η κηδεία του θα γίνει την Τετάρτη από την ιερά συναγωγή Ισραηλίτικος τομέας Γ’ Νεκροταφείο, ενώ ο ενταφιασμός, όπως ήταν και η επιθυμία του, θα γίνει αμέσως μετά στο Α’ Νεκροταφείο δίπλα από τον τάφο της Μελίνας Μερκούρη. Θλίψη για το θάνατο του μεγάλου σκηνοθέτη και φιλέλληνα εξέφρασε η πολιτική ηγεσία.
Ζωή γεμάτη πάθος και δημιουργία
Ο ίδιος ο φιλέλληνας σκηνοθέτης είχε δηλώσει "ήμουν Έλληνας ακόμη κι όταν δεν το γνώριζα. Η Ελλάδα είναι το σπίτι μου". Τα τελευταία χρόνια ταλαιπωρήθηκε από προβλήματα υγείας αλλά η κατάσταση είχε επιδεινωθεί το τελευταίο διάστημα. Εδώ και τρεις δεκαετίες είχε αποχωρήσει από τα κινηματογραφικά πλατό αλλά οι ταινίες του εξακολουθούν να προσελκύουν το ενδιαφέρον των απανταχού σινεφίλ. Ταινίες που εκτείνονται από το αστυνομικό γκανγκστερικό φιλμ νουάρ ως τον κοινωνικό ρεαλισμό και το λυρικό εξπρεσιονισμό.
Ο Ντασέν υπήρξε θύμα του μακαρθισμού με αποτέλεσμα να φύγει από τις Ηνωμένες Πολιτείες και να συνεχίσει τη ζωή και την τέχνη του στη Γαλλία και στην Ελλάδα. Συνεργάστηκε με τον σκηνοθέτη Μαρκ Χέλνγκερ με τον οποίο έκανε δύο ταινίες όμως η συνεργασία διακόπηκε όταν αναγκάστηκε να αυτοεξοριστεί. Ο πρώτος του γάμος ήταν με την Μπεατρίς Λονέρ με την οποία απέκτησαν δύο παιδιά: τον διάσημο Γάλλο τραγουδιστή Τζο Ντασέν (που ο πρόωρος θάνατός του προκάλεσε πλήγμα στον σκηνοθέτη) και την ηθοποιό Ζουλί Ντασέν.
Η σχέση της ζωής του όμως ήταν με την αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη την οποία και παντρεύτηκε. Μαζί γύρισαν τις ταινίες "Ποτέ την Κυριακή", "Τοπ Καπί" και "Φαίδρα". Μετά το θάνατό της έγινε πρόεδρος του Ιδρύματος Μελίνα Μερκούρη που είχε σαν σκοπό την προώθηση της δημιουργίας του νέου Μουσείου της Ακρόπολης και την προβολή του ελληνικού πολιτισμού. Τα έσοδα από τις ταινίες του ο σκηνοθέτης τα είχε παραχωρήσει στο ίδρυμα προκειμένου να ενισχυθεί ο αγώνας για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο.
Γνωστός και για την αντιδικτατορική του δράση την περίοδο της χούντας των συνταγματαρχών στην Ελλάδα ο Ντασέν είχε πει "ζούσα μια διαφορετική εξορία από το ’ 67 έως το ’ 74 σκηνοθέτησα μία μόνο ταινία γιατί η καρδιά μου είχε μόνο απογοήτευση για τη δικτατορία στην Ελλάδα. Αφοσιώθηκα στη Μελίνα μένοντας πλάι της όσο το δυνατόν περισσότερο, οι ταινίες δεν βρίσκονταν καν στο μυαλό μας, γυρίσαμε μία , την "Υπόσχεση την αυγή" απλώς και μόνο επειδή είχαμε υπογράψει τα συμβόλαια".
 |
| Ζυλ Ντασέν, Μπάμπης Μωρές και Μελίνα Μερκούρη στην Ύδρα |
Σημαντικότερες ταινίες του " Ο δήμιος των κολασμένων" (1947), "'νθρωποι του αίματος" (1949), "Η νύχτα και η πόλη" (1950) , "Ριφιφί" (1955), "Ο Χριστός ξανασταυρώνεται" (1957), "Ποτέ την Κυριακή" (1960), "Φαίδρα" (1962) , "Τοπ Καπί" (1964), "Υπόσχεση την αυγή" (1970), "Κραυγή γυναικών" (1978).Ο ίδιος σε συνέντευξή του είχε δηλώσει ότι αγαπημένη του ταινία υπήρξε το ντοκιμαντέρ "Δοκιμή", ένα φιλμ για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου που όμως όπως διευκρίνισε "δεν είχε δει κανείς".
Η ταινία του "Ποτέ την Κυριακή" υποψήφια για Όσκαρ σκηνοθεσίας και σεναρίου απέσπασε τελικά το Όσκαρ καλύτερης μουσικής και τραγουδιού για τα Παιδιά του Πειραιά.
Στην Αθήνα ο Ζιλ Ντασέν σκηνοθέτησε και τρία θεατρικά έργα "Την όπερα της Πεντάρας", "το Γλάρο", και "Το θάνατο του εμποράκου". Σε συνέντευξή του είχε δηλώσει "ξεκίνησα από το θέατρο και λόγω του θεάτρου είχα αρχίσει από νωρίς να σέβομαι και να αγαπώ την Ελλάδα ".
ΦΩΤΟ: ΜΠΑΜΠΗΣ ΜΩΡΕΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου