Η επιστροφή του «Νεράιδα» ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 20 Σεπτεμβρίου 2013

     Το "Νεράιδα" αναχωρεί από το λιμάνι της Ύδρας. (circa 1960) (Πηγή: Πολιανίδης Σώζων)            

 Επτά δεκαετίες μετά τη ναυπήγησή του και εξήντα χρόνια μετά το πρώτο του δρομολόγιο στον Αργοσαρωνικό, το πλοίο «Νεράιδα» επιστρέφει στα λιμάνια του, αυτή τη φορά ως πλωτό μουσείο. Το ιταλικού σχεδιασμού σκαρί, που ναυπηγήθηκε το 1939 στο Fiume (σημερινή Rijeka) των ακτών της Κροατίας, πλήρως ανακατασκευασμένο και μεταμορφωμένο σε ένα σύγχρονο πλωτό μουσείο, ξεκίνησε, στις 14 Σεπτεμβρίου 2013, ένα ταξίδι στους παραδοσιακούς του προορισμούς, τις Σπέτσες, την Ερμιόνη, την Ύδρα, τον Πόρο, τα Μέθανα και την Αίγινα. Θα παραμένει σε κάθε λιμάνι για δύο με τρεις ημέρες, προκειμένου να μπορέσουν να το επισκεφθούν μαθητές, ντόπιοι αλλά και επισκέπτες των περιοχών αυτών. Το ταξίδι αυτό θα ολοκληρωθεί στις 29 Σεπτεμβρίου

   Η καθέλκυση του Laurana στο λιμάνι του Fiume (1939) [Πηγή: Maritime and History Museum of Croatia Littoral Rijeka]

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ

Στις αρχές του 1950, το «Νεράιδα» σάλπαρε για πρώτη φορά στον Αργοσαρωνικό με το όνομα «Laurana» που του είχαν δώσει οι Ιταλοί ιδιοκτήτες του δέκα περίπου χρόνια πριν. Με το όνομα αυτό είχε εξυπηρετήσει ακτοπλοϊκά δρομολόγια στις βόρειες ακτές της Αδριατικής, είχε θητεύσει κατά τη διάρκεια του Β΄ παγκοσμίου πολέμου ως διασωστικό πλοίο του ιταλικού στόλου και στη συνέχεια είχε δρομολογηθεί στη γραμμή Μάλτα-Συρακούσες. Με το όνομα αυτό, επίσης, το αγόρασε ο Γιάννης Λάτσης τον Δεκέμβρη του 1949 από μαλτέζικη ακτοπλοϊκή εταιρεία. Σύντομα, ξεκίνησαν οι εργασίες επισκευής του και δρομολογήθηκε στη γραμμή του Αργοσαρωνικού, την οποία εξυπηρέτησε έως το 1974.

 Το Νεράιδα στο λιμάνι της Ύδρας (circa 1960) (Πηγή: Αντ. Ράμπιας)

 Είχε την τιμή να βαπτιστεί «Νεράιδα» από τον Νικόλαο Πλαστήρα, σε τελετή που πραγματοποιήθηκε στο λιμάνι της Ύδρας και μετά από ονομαστική ψηφοφορία που πραγματοποιήθηκε εν πλω. Είχε, επίσης, την ευκαιρία να πρωταγωνιστήσει, τις δεκαετίες του 1950 και του 1960, σε πλήθος ελληνικών ταινιών αλλά και το 1957 στη χολιγουντιανή παραγωγή «Το Παιδί και το Δελφίνι» του Jean Negulesco, με πρωταγωνιστές τη Sophia Loren, τον Alan Ladd και τον Clifton Webb. Πάνω από όλα όμως, είχε την τύχη να μεταφέρει, για περίπου είκοσι πέντε χρόνια, χιλιάδες έλληνες και ξένους, ντόπιους και τουρίστες, στα λιμάνια του Αργοσαρωνικού, άλλους για επαγγελματικούς λόγους και άλλους για διασκέδαση και αναψυχή.

    Ο Γιάννης Λάτσης επιβιβάζεται στο Νεράιδα ενώ τον ακολουθούν ο Σπύρος Βογανάτσης , Α’ Μηχανικός του πλοίου και Ηλίας Ποριώτης, καπετάνιος (Άγνωστη Ημερομηνία) (Πηγή: Σπ. Βογανάτσης)

Παρόλο που ήταν ένα από τα μικρότερα και, οπωσδήποτε, ένα από τα λιγότερο προσοδοφόρα πλοία του στόλου του καπετάν-Γιάννη Λάτση, πάντα ο ίδιος και η οικογένειά του το θεωρούσαν το πιο τυχερό. Αρκετοί, άλλωστε, ακόμα θυμούνται τον ίδιο στο λιμάνι του Πειραιά άλλοτε να κόβει εισιτήρια, άλλοτε να μοιράζει κάρτες ελευθέρας επιβίβασης κι άλλοτε να μεταφέρει τις αποσκευές των επιβατών του «Νεράιδα». Έτσι,  δεν ακολούθησε τη μοίρα της πλειονότητας των πλοίων που συμπληρώνουν τον κύκλο της ζωής τους και δεν οδηγήθηκε ποτέ για διάλυση. Αντίθετα, παρέμεινε παροπλισμένο στην Ελευσίνα για πάνω από τριάντα χρόνια, έως το 2007, οπότε και η οικογένεια αποφάσισε τη μετασκευή η οποία διήρκεσε περίπου 3 χρόνια.

.       Οι Σοβιετικοί Κοσμοναύτες, A. Leonov και P. Belyayev με μέλη του πληρώματος Νεράιδα κατά τη διάρκεια ημερήσιας κρουαζιέρας (1965)

ΤΟ «ΝΕΡΑΪΔΑ» ΣΗΜΕΡΑ

Σήμερα, το «Νεράιδα» πλέει και πάλι με ελληνική σημαία και αυτή τη φορά παραμένει λίγες ώρες παραπάνω στα λιμάνια της, χωρίς να βιάζεται να προλάβει το δρομολόγιο. Το πλωτό μουσείο αφηγείται την ιστορία του πλοίου από την καθέλκυση έως και την ανακατασκευή του αλλά και την πορεία του Γιάννη Λάτση στο χώρο των επιχειρήσεων, τοποθετημένη στο ευρύτερο πολιτικό και οικονομικό πλαίσιο του μεγαλύτερου μέρους του 20ού αιώνα.

    Άποψη του καταστρώματος επιβατών του Νεράιδα στην Ελευσίνα, πριν την έναρξη εργασιών ανακατασκευής (Σεπτέμβριος  2007) (Φωτ: Γ. Πατρικιάνος)

Το «Νεράιδα» ανήκει στο νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία «Πλωτό Μουσείο Νεράιδα» που χρηματοδοτείται αποκλειστικά από το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, με κύριους σκοπούς την ανάδειξη και προώθηση της ιστορίας της ελληνικής εμπορικής και ποντοπόρου ναυτιλίας, την προσέλκυση νέων στο ναυτικό επάγγελμα, την προστασία του περιβάλλοντος και την προβολή της επιχειρηματικής πορείας του ιδιοκτήτη της, του Γιάννη Λάτση, μέσα από δράσεις εκπαιδευτικού και πολιτιστικού χαρακτήρα. Βασική αποστολή του, όμως, παραμένει η ανάδειξη της ιστορίας του ίδιου του πλοίου, μια ιστορία που συμπυκνώνει και συμβολίζει το κομβικό, και συχνά παραγνωρισμένο, έργο που επιτέλεσαν και επιτελούν τα πλοία και οι άνθρωποι της ακτοπλοΐας στη χώρα μας.  

     Άποψη από τον προθάλαμο του Μουσείου  (Φωτο: Σ. Μαυρομμάτης)

       Για τη μεταφορά του στην Κροατία , το Νεράιδα φορτώθηκε στο φορτηγό-πλοίο βαρέων μεταφορών Maria (9 Σεπτεμβρίου 2007) (Φωτ: Γ. Πατρικιάνος)

Η καθέλκυση του Νεράιδα στην Κροατία (16 Ιανουαρίου 2010) (Φωτ: B. Vucak

  Το Νεράιδα δισχίζει τη διώρυγα της Κορίνθου (29 Απριλίου 2010) (Φωτ: Ε. Πατρίκιος)