ΦΑΙΔΡΑ, ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ

H Phaedra (Φαίδρα) γυρίστηκε το 1962 από τον Jules Dassin. Ο θρίαμβος του 'Ποτέ την Κυριακή-Never on Sunday' άνοιξε τις πόρτες των στούντιο, και ο σκηνοθέτης μπορούσε να επιλέξει οποιαδήποτε ταινία ήθελε για να σκηνοθετήσει.

Επιλέγει την κλασσική τραγωδία του 'Ιππόλυτου' του Ευρυπίδη. Η Μαργαρίτα Λυμπεράκη ανασυνθέτει τον μύθο, και μεταφέρει το ερωτικό τρίγωνο από την αρχαία Ελλάδα της βασιλικής οικογένειας του Θησέα, στην σύγχρονη Ελλάδα των εφοπλιστών. Ήταν εξάλλου η εποχή που οι οικογένειες Ωνάσση και Νιάρχου συναγωνίζονταν σε σκάνδαλα και πρωτοσέλιδα τους στάρ του Hollywood. Κατά αυτόν τον τρόπο ο Ιππόλυτος μετονομάζεται σε Αλέξη Κυρίλη, τον οποίο υποδύθηκε ο Anthony Perkins και ο Θησέας μετονομάζεται σε Θάνο, τον οποίο υποδύθηκε ο Raf Vallone. Η Φαίδρα παραμένει λαμπερή και τραγική στο όνομα της.
H ταινία, διάρκειας 115 λεπτών, γυρίστηκε στο Λονδίνο και στην Ύδρα, και χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος ο σκηνοθέτης μας συστήνει τα πρόσωπα του έργου και παίζει μαζί τους. Η Φαίδρα, Μελίνα Μερκούρη, υπέροχα ώριμη και ντυμένη εξαιρετικά από την Θεώνη Βαχλιώτη Όλντριτζ, είναι η μικρότερη κόρη ενός εφοπλιστή, και η δεύτερη σύζυγος του Θάνου και μητέρα ενός μικρού αγοριού.Ο Θάνος Κυρίλης, ένας πλούσιος έλληνας εφοπλιστής, εγκαινιάζει το νέο του εμπορικό πλοίο που φέρει το όνομα της δεύτερης συζύγου του, Φαίδρας. Στη διάρκεια ενός πάρτι που ακολουθεί, αναθέτει στη Φαίδρα να πάει στο Λονδίνο και να γνωρίσει το γιο του από τον πρώτο γάμο, Αλέξη, για να τον πείσει να έρθει στην Ελλάδα. Ο αποξενωμένος γιος, φοιτητής καλών τεχνών, απομονωμένος από τον πατέρα του ύστερα από το διαζύγιο των γονιών του, έχει μετατραπεί στον τέλειο Λονδρέζο, ο οποίος λόγω της απέχθειας του για την Φαίδρα δεν έχει ταξιδέψει ποτέ στην Ελλάδα.

Γνωρίζονται σε μια ιστορική κινηματογραφική σκηνή στο Βρεττανικό Μουσείο, και ο Ντασσέν ερωτευμένος με την 42χρονη Μελίνα, μαγεύει τον Αλέξη με το πρόσωπο της από την πρώτη στιγμή. Η πρώτη ώρα της ταινίας αναδεικνύει τους πρωταγωνιστές. Ο σκληρός επιχειρηματίας Θάνος, η ψυχρή Φαίδρα που βλέπει την ερωτική της πανοπλία να λιώνει κάτω από τα πυρά του 24χρονου απογόνου της, ο νεαρός Αλέξης που χάνει τον έλεγχο και ερωτεύεται την μητριά του. Ο Αλέξης ανοίγει τους κρουνούς του ψυχισμού της Φαίδρας. Σε ένα εξαιρετικό ημίωρο οι δύο πρωταγωνιστές παιχνιδίζουν, εκείνη του μαθαίνει Ελληνικές λέξεις και εκείνος της γνωρίζει τον έρωτα της ζωής του, μια Aston Martin. Η πρώτη ώρα της ταινίας καταλήγει στην ωραιότερη ερωτική σκηνή στην ιστορία του κινηματογράφου-κατά την γνώμη του υπογράφοντος-όπου χωρίς καθόλου γυμνό ο Αλέξης ανακαλύπτει τον κρυμμένο αισθησιασμό του απαγορευμένου καρπού, της Φαίδρας. Μπροστά στο αναμμένο τζάκι, κάτω από μια σειρά βυζαντινών εικόνων, πίσω από τα παλλόμενο ξώφυλλα, φυλαγμένοι από την καταρρακτώδη βροχή, υπό τον ήχο της πιο ερωτικής μουσικής που συνέθεσε ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Αλέξης ερωτεύεται οριστικά την Φαίδρα.Στο τέλος της πρώτης ώρας η Φαίδρα τον διατάζει. 'Μην έλθεις στην Ελλάδα'.
Στο δεύτερο μέρος της ταινίας, ο Αλέξης την παρακούει. Η Φαίδρα διαμένει στην Ύδρα, όπου καταφτάνει ο Αλέξης. Το πανέμορφο σκηνικό της Ύδρας μεταμορφώνεται στο θέρετρο μιας σύγχρονης τραγωδίας. Ο Θάνος, για να τον παρασύρει του προσφέρει μια ολοκαίνουρια Aston Martin, και ο Αλέξης χρησιμοποιεί την αφορμή που του προσφέρεται για να ξανακερδίσει την Φαίδρα. Στην Ύδρα έχει καταφθάσει και η Έρση, μια πανέμορφη νεαρή, και υποψήφια γυναίκα του Αλέξη.Ο Θάνος προσπαθεί να κινήσει τα νίματα σε ένα μάταιο παιχνίδι μαριονέτας. Ο Αλέξης, για δεύτερη φορά, δεν υπακούει. Ανάμεσα στην νεανική ομορφιά της Έρσης και την ώριμη θηλυκότητας της Φαίδρας ο Αλέξης εγκλωβίζεται. Οι κινήσεις του δεν έχουν νόημα. Η Φαίδρα συνειδητοποιεί το παιχνιδί που στήνει ο άνδρας και μεταμορφώνεται σε μαινάδα.
Το παιχνίδι έχει τελειώσει. Ο Αλέξης συνομολογεί με τη σειρά του την αλήθεια. Το πατρικό χέρι του συνθλίβει το πρόσωπο, και η Φαίδρα τη ψυχή. Και οι δύο πρωταγωνιστές οδηγούνται σε έναν τραγικό θάνατο με ομοιότητες από την ζωή των μεγαλύτερων εφοπλιστικών οικογενειών της Ελλάδας. Ο Ιππόλυτος-Αλέξης βουτάει στο κενό, το άρμα-Aston Martin συνθλίβεται στα βράχια κάποιας απόκρημνου δρόμου, ενώ η Φαίδρα επιλέγει την αυτοκτονία. Κλειδώνει τα πορτάκια σε μια βυζαντική εικόνα ώστε να μην αντικρύσουν οι Θεοί την ύβρι της και σφαλίζει με μια μαύρη ταινία ύπνου τα μεγάλα της μάτια.

Στην τελευταία σκηνή, ο εκπρόσωπος της εταιρείας του Θάνου εμφανίζεται για να αναγγείλει στον χορό τους νεκρούς του s/s phaedra. Με υπόκρουση την φωνή του εφιαλτικού αγγέλου-γραμματέα κάποιοι μεταφέρουν το φέρετρο με το σώμα του Αλέξη προς το σπίτι του πατέρα του.


Η ταινία είχε διθυραμβική επιτυχία στην Ευρώπη, αλλά η τύχη της στην Αμερική ήταν τραγική. Σήμερα 46 χρόνια αργότερα, η Φαίδρα παραμένει η ωραίοτερη, κατά τη γνώμη μου, ερωτική ιστορία του διδύμου Dassin-Μερκούρη, με απόλυτες ερμηνείες και συγκλονιστικές κινηματογραφικές στιγμές.

Αναρτήθηκε από Θράσος