Η χρεοκοπία του 1932

Η χρεοκοπία του 1932

Το «κραχ» του 1929 δημιούργησε τεράστια προβλήματα και στην ελληνική οικονομία. Δεν πρέπει να ξεχνούμε, πως μόλις επτά χρόνια νωρίτερα η χώρα μας «βίωσε» τη Μικρασιατική καταστροφή, τη μαζική εισροή προσφύγων – μόνο στην Αθήνα διπλασιάστηκε ο πληθυσμός μεταξύ 1920 και 1928 – και το πολιτικό σύστημα χαρακτηριζόταν από αστάθεια: κυβερνήσεις, εξαρτημένες ως ένα βαθμό από στρατιωτικούς, εναλλάσσονταν στην εξουσία, καταλήγοντας στο στρατιωτικό κίνημα του Πάγκαλου (1925 – 1926). Το 1928 ο Ελευθέριος Βενιζέλος επανέρχεται στην εξουσία στην οποία και θα παραμείνει μέχρι το 1932.

Η χώρα μας χτυπήθηκε με ιδιαίτερη δριμύτητα από τη διεθνή κρίση, αφού οι βασικές της εξαγωγές ήταν προϊόντα πολυτελείας, όπως ο καπνός, η σταφίδα και το ελαιόλαδο. Η αξία των ελληνικών εξαγωγών είχε πέσει από ένα ετήσιο μέσο όρο 125.000.000 δολαρίων μεταξύ 1922 και 1930 σε 50.000.000 δολάρια το 1932! Τον ίδιο χρόνο συνέβη και μια μεγάλη μείωση του συναλλάγματος των μεταναστών και των προσόδων από τη ναυτιλία, τα βασικά μέσα με τα οποία υπερνικούσε το έλλειμμα ισοζυγίου πληρωμών. Η μετανάστευση, στην πέραν του Ατλαντικού όχθη, δεν μπορούσε να λειτουργήσει ως δικλείδα ασφαλείας, καθότι μειώθηκε δραστικά η δυνατότητα αυτή με το νόμο του Τζόνσον – Ρηντ (1924), ο οποίος ήταν ιδιαίτερα μεροληπτικός απέναντι στους νότιους Ευρωπαίους, καθώς απαιτούσε μια ειδική άδεια εισόδου βασισμένη στο μέγεθος των υπαρχουσών εθνικών ομάδων σε αναλογία με το συνολικό πληθυσμό.

Σ’ αυτές τις δύσκολες συνθήκες ο εξωτερικός δανεισμός ήταν μια, κάποια, λύση για τον Ε. Βενιζέλο. Όμως, η Ελλάδα είχε, ήδη, μεγάλα εξωτερικά χρέη, αφού είχε δανειοδοτηθεί από τη διεθνή χρηματαγορά για την αποκατάσταση των προσφύγων. Ο Βενιζέλος απέτυχε να συνάψει νέο δάνειο και αποφάσισε να δώσει τη «μάχη της δραχμής», η οποία ήταν συνδεδεμένη με τον «κανόνα του χρυσού» μέσω της αγγλικής λίρας. Το 1931 η αγγλική λίρα εγκαταλείπει τον «κανόνα του χρυσού» και ο Βενιζέλος επιλέγει – παρά τις αντίθετες «φωνές» (Μάξιμος, Βαρβαρέσος) - να συνδέσει τη δραχμή με το δολάριο. Η μετατρεψιμότητά της γίνεται πλέον μέσω δολαρίου, αλλά η κερδοσκοπία εξακολουθεί, όπως και η φυγάδευση κεφαλαίων στο εξωτερικό.

Ο Βενιζέλος κάνει μια τελευταία – απέλπιδα – προσπάθεια για σύναψη δανείου στις 20 Ιανουαρίου του 1932, επισκεπτόμενος διαδοχικά τη Ρώμη, το Παρίσι και το Λονδίνο. Δεν μπόρεσε, όμως, να πείσει τη Δημοσιονομική Επιτροπή, που θεώρησε ότι η Ελλάδα δεν έκανε καμιά θυσία, αντιθέτως ήθελε να μεταβιβάσει τα προβλήματά της στους πιστωτές της (σ.σ. Μας θυμίζει κάτι αυτό;). Στις 27 Απριλίου του 1932 η Ελλάδα εγκαταλείπει τον «κανόνα του χρυσού» και τη σύνδεση με το δολάριο. Τον Μάιο επισημοποιείται η χρεοκοπία και κηρύσσεται στάση πληρωμών…


http://pefkofyto.gr