Όπως θα θυμούνται οι παλαιότεροι - αλλά και όσοι επισκέπτονται με πλοίο μερικά νησιά - οσάκις τα ακτοπλοϊκά σκάφη δεν μπορούσαν να πλευρίσουν στις προβλήτες των νησιών, ή άλλων λιμανιών, έριχναν τις άγκυρες ανοιχτά και οι επιβάτες με τις αποσκευές τους μεταφέρονταν από και προς την ξηρά με λέμβους.
Το 1905 οι λεμβούχοι του Λεωνιδίου είχαν συστήσει εταιρεία τριετούς διάρκειας για την από κοινού εκμετάλλευση της μεταφοράς των επιβατών και αποσκευών τους από και προς τα πλοία. Αργότερα συστάθηκαν και άλλες λεμβουχικές εταιρείες. Όταν η εταιρεία διαλυόταν, κάτι που συνέβαινε συχνά, οι ήσυχοι βαρκάρηδες γίνονταν Αλγερίνοι Κουρσάροι στην προσπάθεια τους ποιος θα φθάσει πρώτος στο καράβι που προσέγγιζε. Στα 1933 αυτός ο άκριτος ανταγωνισμός είχε τραγικό θύμα τον Ιωάννη Γ. Χιώτη.
Όμως σιγά – σιγά σε διάφορα λιμάνια οι λεμβούχοι έπαψαν να χρησιμοποιούνται, με πρώτο τον Πειραιά. Και φυσικά να τίθεται θέμα κατάργησης των λεμβουχικών δικαιωμάτων. Στις 18.11.1901 το περιοδικό «Ναυτική Ελλάς» κατήγγειλε ως πληγή την ύπαρξη των λεμβούχων, γιατί τότε βέβαια δεν υπήρχαν προβλήτες να πρυμνοδετήσουν τα ατμόπλοια. Στη συνέχεια, το 1930 που ιδρύθηκε ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ), εμφανίστηκαν ορισμένοι ένστολοι λιμενεργάτες και αποσκευομεταφορείς οι οποίοι ζητούσαν να πληρωθούν και από τους επιβάτες, παρ' όλο που ήταν έμμισθοι του ΟΛΠ.
Την άνοιξη του 1946, ο πλοιοκτήτης καπετάν Γιάννης Λάτσης με το ατμόπλοιο «Νίκη» αντιμετώπισε τους δύο λεμβούχους που υπήρχαν στην Αίγινα και που θέλησαν να επιβάλουν τους όρους τους στους επιβάτες. Τότε με τέχνη ο καπετάνιος του «Νίκη» πλεύρισε το πλοίο στο κεφαλόσκαλο χωρίς να δέσει το βαπόρι και αποβίβασε τους επιβάτες με σκάλα από την πλώρη. Αυτή ήταν η αρχή του τέλους των λεμβούχων του Αργοσαρωνικού, γιατί ένα χρόνο αργότερα ο τότε υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας Θ. Κιζάνης με υπουργική απόφαση κατάργησε τους λεμβούχους, τόσο στο λιμάνι του Πειραιά όσο και στα νησιά του Αργοσαρωνικού.
Αυτό συνέβαινε και στον Πόρο μέχρι τη δεκαετία του 1930.
Τα βαπόρια, άρχιζαν να σφυρίζουν από μακριά, δυο- τρία μίλια πριν το αγκυροβόλιο, και ν’ αναγγέλλουν την άφιξή τους στους ταξιδιώτες, που, ακόμα πιο πριν, την ανάγγελνε ο καπνός, που φουγάριζε μαύρος και μποϊλής σαν αψηλοκαλόγερος στο βάθος τού ορίζοντα. Οι επιβάτες και τα εμπορεύματα, τα κοφίνια κι οι βαλίτσες πηγαινοέρχονταν από το πλοίο στην αποβάθρα, κι απ’ την αποβάθρα στο πλοίο, με τις βάρκες και τις ξέχειλες μαούνες, ν’ ακολουθούν η μια πίσω από την άλλη.
Οι ταξιδιώτες, σαν τύχαινε να ‘χει λίγη θαλασσοταραχή, τραμπαλίζονταν γλυκερά πάνω στα υγρά καπούλια τής θάλασσας. Αν, όμως, τύχαινε η θαλασσοταραχή να ‘ναι ακόμα μεγαλύτερη, τους έβλεπες όλους μαζί, σκαριά και ταξιδιώτες, να παλεύουν αγκαλιασμένοι με τη θάλασσα, να χάνονται μια στο βύθος των κυμάτων κι ύστερα από λίγο να εμφανίζονται και πάλι ολόρθοι μπροστά στα σκιαγμένα μάτια φίλων και συγγενών που με το μαντίλι, δακρύβρεχτοι, τους αποχαιρετούσαν από την αποβάθρα καταντικρύ, μέχρι να χαθούν ολότελα απ’ τα μάτια τους.
Η ανάβαση, τώρα, απ’ τη βάρκα στο κατάστρωμα τού σκυλοπνίχτη- γιατί σαν τέτοια λογιούνταν τα καράβια τής εποχής εκείνης, ήταν μια άλλη ιστορία που απαιτούσε αρκετή σβελτάδα, ταχύτητα κι, ίσως, και λίγη τύχη κι ακροβατική δεξιότητα… Βρισκόσουν, κυριολεκτικά, στα χέρια λίγων στιμονερών αντρών, των θαλασσόδαρτων και αρμυροψημένων βαρκάρηδων του λιμανιού, που έπρεπε να βρουν την κατάλληλη στιγμή, που το κύμα θα σήκωνε αψηλά τη βάρκα, για να σ’ αρπάξουν και κυριολεκτικά σαν εμπόρευμα να σ’ εκσφενδονίσουν στα ενδότερα, στο στενάχωρο και ψυχοπλακωτικό σκαρί του σκυλοπνίχτη.
Εκεί σε περίμεναν οι άλλοι πετσωμένοι, γερόστητοι θαλασσόλυκοι του καραβιού, για να σ’ αρπάξουν κι εκείνοι με τη σειρά τους και να σε σπρώξουν πάρα μέσα, προς το εσωτερικό τού καραβιού, απ’ όπου ξεκινούσε μια νέα περιπέτεια, που αφορούσε πλέον στη διαμονή και επιβίωσή σου μέσα σ’ αυτό.
Ήταν η εποχή που για να ταξιδέψεις έπρεπε να το σκεφτείς πολλές φορές και να τ’ αποφασίσεις μετά από πολλή και ώριμη σκέψη. Επί πλέον, ολόκληρο το καράβι ήταν ένας απέραντος πλωτός στάβλος, με τους ανθρώπους και τα ζώα στοιβαγμένους όλους μαζί μέσα και συναγωνιζόμενους για το ποιος απ’ όλους θα πετούσε μακρύτερα τους…εμετούς του, που τους προκαλούσε η έντονη μπόχα και δυσοσμία που απέπνεαν οι χώροι του καραβιού, αλλά και η κακοκαιρία που τα έπιανε, τότε, πολύ εύκολα τα καράβια, έτσι μικρά και κακορίζικα όπως ήταν!
 |
| 1959. Η ΒΑΡΚΑ ΜΕΤΑΦΕΡΕΙ ΕΠΙΒΑΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΛΟΙΟ ΣΤΗ ΡΑΔΑ ΣΤΗ ΠΑΡΑΛΙΑ ΤΗΣ ΥΔΡΑΣ |
Για τις υπηρεσίες τους αυτές οι λεμβούχοι και οι αχθοφόροι ελάμβαναν διοικητικά καθορισμένα δικαιώματα τα οποία αναφέρονταν αντίστοιχα ως «λεμβουχικά» και «αχθοφορικά». Από τα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1960, όμως, με τη βελτίωση των λιμενικών εγκαταστάσεων των νησιών, τα ακτοπλοϊκά άρχισαν σιγά - σιγά να διακινούν τους επιβάτες κατευθείαν από τις προβλήτες, με αποτέλεσμα να μη χρειάζεται η διαμεσολάβηση λεμβούχων και αχθοφόρων. Ηταν ένα απαραίτητο αλλά και επικερδές επάγγελμα, με κοινωνικές προεκτάσεις.
 |
| ΥΔΡΑ 1959 ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΕΠΙΒΑΤΩΝ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΟΣΚΑΛΟ |
Όμως σιγά – σιγά σε διάφορα λιμάνια οι λεμβούχοι έπαψαν να χρησιμοποιούνται, με πρώτο τον Πειραιά. Και φυσικά να τίθεται θέμα κατάργησης των λεμβουχικών δικαιωμάτων. Στις 18.11.1901 το περιοδικό «Ναυτική Ελλάς» κατήγγειλε ως πληγή την ύπαρξη των λεμβούχων, γιατί τότε βέβαια δεν υπήρχαν προβλήτες να πρυμνοδετήσουν τα ατμόπλοια. Στη συνέχεια, το 1930 που ιδρύθηκε ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ), εμφανίστηκαν ορισμένοι ένστολοι λιμενεργάτες και αποσκευομεταφορείς οι οποίοι ζητούσαν να πληρωθούν και από τους επιβάτες, παρ' όλο που ήταν έμμισθοι του ΟΛΠ.
Την άνοιξη του 1946, ο πλοιοκτήτης καπετάν Γιάννης Λάτσης με το ατμόπλοιο «Νίκη» αντιμετώπισε τους δύο λεμβούχους που υπήρχαν στην Αίγινα και που θέλησαν να επιβάλουν τους όρους τους στους επιβάτες. Τότε με τέχνη ο καπετάνιος του «Νίκη» πλεύρισε το πλοίο στο κεφαλόσκαλο χωρίς να δέσει το βαπόρι και αποβίβασε τους επιβάτες με σκάλα από την πλώρη. Αυτή ήταν η αρχή του τέλους των λεμβούχων του Αργοσαρωνικού, γιατί ένα χρόνο αργότερα ο τότε υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας Θ. Κιζάνης με υπουργική απόφαση κατάργησε τους λεμβούχους, τόσο στο λιμάνι του Πειραιά όσο και στα νησιά του Αργοσαρωνικού.
Αυτό συνέβαινε και στον Πόρο μέχρι τη δεκαετία του 1930.
Τα βαπόρια, άρχιζαν να σφυρίζουν από μακριά, δυο- τρία μίλια πριν το αγκυροβόλιο, και ν’ αναγγέλλουν την άφιξή τους στους ταξιδιώτες, που, ακόμα πιο πριν, την ανάγγελνε ο καπνός, που φουγάριζε μαύρος και μποϊλής σαν αψηλοκαλόγερος στο βάθος τού ορίζοντα. Οι επιβάτες και τα εμπορεύματα, τα κοφίνια κι οι βαλίτσες πηγαινοέρχονταν από το πλοίο στην αποβάθρα, κι απ’ την αποβάθρα στο πλοίο, με τις βάρκες και τις ξέχειλες μαούνες, ν’ ακολουθούν η μια πίσω από την άλλη.
 |
| ΥΔΡΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΕΠΙΒΑΤΩΝ |
Η ανάβαση, τώρα, απ’ τη βάρκα στο κατάστρωμα τού σκυλοπνίχτη- γιατί σαν τέτοια λογιούνταν τα καράβια τής εποχής εκείνης, ήταν μια άλλη ιστορία που απαιτούσε αρκετή σβελτάδα, ταχύτητα κι, ίσως, και λίγη τύχη κι ακροβατική δεξιότητα… Βρισκόσουν, κυριολεκτικά, στα χέρια λίγων στιμονερών αντρών, των θαλασσόδαρτων και αρμυροψημένων βαρκάρηδων του λιμανιού, που έπρεπε να βρουν την κατάλληλη στιγμή, που το κύμα θα σήκωνε αψηλά τη βάρκα, για να σ’ αρπάξουν και κυριολεκτικά σαν εμπόρευμα να σ’ εκσφενδονίσουν στα ενδότερα, στο στενάχωρο και ψυχοπλακωτικό σκαρί του σκυλοπνίχτη.
Εκεί σε περίμεναν οι άλλοι πετσωμένοι, γερόστητοι θαλασσόλυκοι του καραβιού, για να σ’ αρπάξουν κι εκείνοι με τη σειρά τους και να σε σπρώξουν πάρα μέσα, προς το εσωτερικό τού καραβιού, απ’ όπου ξεκινούσε μια νέα περιπέτεια, που αφορούσε πλέον στη διαμονή και επιβίωσή σου μέσα σ’ αυτό.
 |
| ΥΔΡΑ 1959 ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΕΠΙΒΑΤΩΝ |
Ήταν η εποχή που για να ταξιδέψεις έπρεπε να το σκεφτείς πολλές φορές και να τ’ αποφασίσεις μετά από πολλή και ώριμη σκέψη. Επί πλέον, ολόκληρο το καράβι ήταν ένας απέραντος πλωτός στάβλος, με τους ανθρώπους και τα ζώα στοιβαγμένους όλους μαζί μέσα και συναγωνιζόμενους για το ποιος απ’ όλους θα πετούσε μακρύτερα τους…εμετούς του, που τους προκαλούσε η έντονη μπόχα και δυσοσμία που απέπνεαν οι χώροι του καραβιού, αλλά και η κακοκαιρία που τα έπιανε, τότε, πολύ εύκολα τα καράβια, έτσι μικρά και κακορίζικα όπως ήταν!
ΦΩΤΟ: ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΜΠΑΜΠΗ ΜΏΡΕΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου